Een deelauto is geen ov-vervanger

Opinie, 3 oktober 2024

Onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving toont een afnemende bereikbaarheid van essentiële voorzieningen door de afschaling van het openbaar vervoer in Nederland. Dat is een alarmerende ontwikkeling: mensen raken meer afhankelijk van de privéauto. Dat zet niet alleen druk op onze infrastructuur, maar is daarnaast ook een potentiële ramp voor het milieu. Een grotere afhankelijkheid van de auto lijkt misschien een positieve ontwikkeling voor een autodeelbedrijf, maar het is juist een zorgwekkend signaal.

Wij geloven dat de deelauto en het openbaar vervoer complementair zijn, niet elkaars vervanger. Deelauto’s bij treinstations zijn niet voor niets onze meest gereserveerde auto’s. Het ov vormt de ruggengraat van de mobiliteitsketen, in zowel stedelijke als landelijke gebieden. Bus, tram en trein zorgen ervoor dat mensen gemakkelijk langere afstanden kunnen overbruggen, terwijl de deelauto vaak een oplossing biedt voor ritten naar plekken waar het ov niet (vaak genoeg) komt.

Uit het PBL-onderzoek blijkt dat de afnemende bereikbaarheid vooral inwoners van landelijke gebieden treft. Dit zijn juist de plekken waar autodelen een belangrijke aanvulling kan zijn op het bestaande mobiliteitsaanbod. Het probleem ontstaat wanneer deze aanvulling de hoofdrol moet overnemen: een dagelijkse rit naar school of werk zou met het openbaar vervoer moeten kunnen – niet per (deel)auto.

Een gezonde mobiliteitsstrategie draait om keuzemogelijkheden, waarbij de deelauto en het ov elkaar versterken. Want ieder mens is anders en onze mobiliteitsbehoefte wisselt.

Het PBL-onderzoek is een wake-up call: we moeten voorkomen dat mobiliteit (en daarmee werken, wonen, leven) beperkt wordt tot een luxe voor wie zich een privéauto kan veroorloven. In plaats van afschalen moeten we investeren in een toekomst waarin ov en deelmobiliteit hand in hand gaan. Wij werken aan een fikse uitbreiding bij NS-treinstations, waardoor men straks op een kleine 200 treinstations in Nederland kan overstappen van ov op deelauto. Die bijdrage aan de mobiliteit van Nederland heeft echter geen zin als er vervolgens geen trein of bus meer stopt bij dat station.

Een goed functionerend openbaar vervoerssysteem is ook een vereiste om van de deelauto een optimaal alternatief voor autobezit te maken. Lukt dat niet, dan zitten we uiteindelijk vast in een file van privéauto's. Dit is een directe aanval op ons klimaatbeleid, onze buurten en onze leefbaarheid. Laten we streven naar inclusieve, duurzame mobiliteit waarin de keuzevrijheid van de reiziger centraal staat: een gezamenlijke reis begint altijd met een goed openbaar vervoerssysteem.

Michiel Cuppen

CEO Greenwheels